Sepsa – wyzwanie teraźniejszości, walka o przyszłość
- Fundacja Urszuli Jaworskiej
- 1 dzień temu
- 3 minut(y) czytania
Sepsa to nie choroba w tradycyjnym rozumieniu, lecz zespół objawów niewydolności narządowej, będący skutkiem gwałtownej reakcji organizmu na zakażenie. Choć najczęściej wywoływana jest przez bakterie, może być również efektem infekcji wirusowych lub grzybiczych. Niezależnie od przyczyny, sepsa stanowi stan bezpośredniego zagrożenia życia.
To, co czyni sepsę szczególnie niebezpieczną, to brak zdolności organizmu do wyciszenia reakcji zapalnej. Zamiast opanować infekcję, układ odpornościowy zaczyna atakować własne tkanki i narządy. Wbrew powszechnemu przekonaniu, niemal 80% przypadków sepsy nie ma związku z zakażeniami szpitalnymi. Choroba często rozwija się w domu, szkole czy przedszkolu – wszędzie tam, gdzie występują skupiska ludzkie sprzyjające transmisji patogenów.
Według danych opublikowanych przez prestiżowe czasopismo “The Lancet”, każdego roku na sepsę zapada około 50 milionów osób, z czego aż 11 milionów umiera (Rudd et al., 2020). To oznacza, że co trzy sekundy ktoś na świecie umiera z powodu sepsy. W Polsce, według szacunków, liczba zachorowań sięga 100 tysięcy rocznie, przy śmiertelności bliskiej 50%. Warto podkreślić, że przeżycie sepsy nie oznacza pełnego powrotu do zdrowia – wielu pacjentów doświadcza trwałych powikłań i obniżonej jakości życia. Niektóre analizy wskazują, że nawet połowa ozdrowieńców umiera w ciągu trzech lat od przebycia sepsy (Iwashyna et al., 2010).
Dlatego kluczowe znaczenie ma szybka diagnostyka i natychmiastowe wdrożenie leczenia – tzw. szybka ścieżka septyczna. Każda godzina opóźnienia w rozpoznaniu zmniejsza szansę przeżycia o około 8% (Kumar et al., 2006). Nie mniej istotna jest edukacja – zarówno wśród personelu medycznego, jak i społeczeństwa. Kampanie społeczne pozwalają zwiększyć świadomość i umożliwić szybszą reakcję na pierwsze objawy (WHO, 2023).
Sepsa pozostaje wyzwaniem terapeutycznym. Pomimo ponad 100 prób klinicznych, nie udało się opracować jednego skutecznego leku. Leczenie wymaga zastosowania wielu metod równocześnie: antybiotykoterapii, podawania płynów, leków stymulujących krążenie, sterydów, wspomagania oddychania czy dializoterapii. Dobrą wiadomością jest to, że wszystkie te procedury są w Polsce refundowane. Ponieważ nie da się przewidzieć, kto jest bardziej podatny na sepsę, kluczową rolę odgrywa profilaktyka. Szczepienia – zarówno obowiązkowe u dzieci, jak i zalecane u dorosłych – stanowią skuteczną, niedrogą i łatwo dostępną formę ochrony przed chorobami, które mogą prowadzić do sepsy.
Jako osoba, która doświadczyła sepsy bezpośrednio 24 lata temu wiem ile emocji, strachu, niepewności, nagłości zdarzeń, ale i nadziei mieści krótkie słowo „SEPSA”. Dlatego reprezentując pacjentów w naszych działaniach od ponad 27 lat jako Fundacja Urszuli Jaworskiej podjęliśmy wyzwanie i chcemy zmierzyć się z problemem, który stanowi sepsa.
Cytując Dr n. med. Konstantego Szułdrzyńskiego, Zastępcę Dyrektora ds. Medycznych PIM MSWiA w Warszawie:
udział pacjentów w tworzeniu systemu opieki zdrowotnej i dokonywania w nim zmian jest bardzo istotny, bo pacjent jest podmiotem działań, a perspektywa pacjenta uświadamia środowisku medycznemu problemy, których oni mogą nie dostrzegać lub traktować je jako mniej istotne.
Z okazji Światowego Dnia Sepsy, obchodzonego corocznie 13 września, Fundacja Urszuli Jaworskiej we współpracy z Państwowym Instytutem Medycznym MSWiA w Warszawie zaprasza na II Międzynarodowe Seminarium „SEPSA – WIZJA PRZYSZŁOŚCI”, które odbędzie się 11 września 2025 roku. To wyjątkowa okazja, by wspólnie – eksperci, pacjenci i decydenci – poszukali rozwiązań dla jednego z najtrudniejszych wyzwań współczesnej medycyny.
Ewa Pląsek - Wiceprezes fundacji Urszuli Jaworskiej
Fundacja Urszuli Jaworskiej dziękuje serwisowi Medexpress.pl za zrealizowanie materiałów oraz możliwość przekazania wiedzy w ramach tygodnia pacjenckiego IX Kongresu Patient Empowerment.
Literatura:
Iwashyna, T. J., Ely, E. W., Smith, D. M., & Langa, K. M. (2010). Long-term cognitive impairment and functional disability among survivors of severe sepsis. JAMA, 304(16), 1787–1794.
Kumar, A., Roberts, D., Wood, K. E., Light, B., Parrillo, J. E., Sharma, S., ... & Cheang, M. (2006). Duration of hypotension before initiation of effective antimicrobial therapy is the critical determinant of survival in human septic shock. Critical Care Medicine, 34(6), 1589-1596.
Rudd, K. E., Johnson, S. C., Agesa, K. M., Shackelford, K. A., Tsoi, D., Kievlan, D. R., ... & Naghavi, M. (2020). Global, regional, and national sepsis incidence and mortality, 1990–2017: analysis for the Global Burden of Disease Study. The Lancet, 395(10219), 200-211.
Singer, M., Deutschman, C. S., Seymour, C. W., Shankar-Hari, M., Annane, D., Bauer, M., ... & Angus, D. C. (2016). The Third International Consensus Definitions for Sepsis and Septic Shock (Sepsis-3). JAMA, 315(8), 801–810.
World Health Organization. (2023). Sepsis. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sepsis
Kommentare